Zwichnięcie stawu barkowo-obojczykowego

Staw barkowo – obojczykowy jest jednym z tych w organizmie, którym człowiek nie porusza w sposób izolowany, a więc nie ma takich mięśni, które wykonują ruch tylko i wyłącznie w tym stawie.

Jest on otoczony przez struktury więzadłowe, które w wyniku przemieszczeń często ulegają rozerwaniu. 

Mechanizm urazu

Najczęściej jest wynikiem bezpośredniego upadku na ramię lub na wyprostowaną rękę. Wówczas, obojczyk opiera się o klatkę piersiową, a łopatka zostaje popchnięta w dół, co prowadzi do uszkodzeń w obrębie stawu i otaczających go więzadeł. Urazowi mogą także towarzyszyć uszkodzenia przyczepu mięśnia naramiennego lub czworobocznego do obojczyka bądź złamanie wyrostka barkowego, obojczyka czy wyrostka kruczego.

Urazy najczęściej są wynikiem uprawiania tzw. sportów kontaktowych, takich jak np. jeździectwo, kolarstwo, wrestling czy narciarstwo.

Uraz na poziomie barkowo – obojczykowym często prowadzi do uszkodzenia struktur więzadeł zabezpieczających stabilność całego stawu. Konsekwencją może być nasilony rozwój zmian zwyrodnieniowych, a w związku z tym ograniczenia funkcji stawu.

Stopnie uszkodzenia stawu

Wyróżnia się sześć stopni uszkodzenia stawu barkowo – obojczykowego, które wyodrębnia się na podstawie stanu przemieszczenia obojczyka i poziomu uszkodzenia struktur więzadłowych:

• Pierwszy stopień to jedynie niewielkie naciągnięcie torebki stawowej, bez jej większego uszkodzenia,
• Stopień drugi charakteryzuje się małą niestabilnością przednio – tylną, która świadczy o uszkodzeniu wiązadeł barkowo – obojczykowych,
• Stopień trzeci cechuje się niestabilnością góra – dół, którą diagnozuje się po obciążeniu rąk ciężarkami o masie 4,5 – 6 kg.
• Stopień czwarty to przemieszczenie obojczyka wraz z uszkodzeniem mięśnia czworobocznego,
• Stopień piąty i szósty oznacza duże przemieszczenie obojczyka z uszkodzeniem torebki stawowej, zerwaniem więzadeł barkowo – obojczykowych oraz kruczo – obojczykowych.

Jak diagnozuje się problem?

Do oceny stopnia uszkodzenia korzysta się z dokładnych badań lekarskich. Na początku, pacjent z reguły pokazuje miejsce, w którym odczuwa dotkliwy ból. Dalsza diagnoza związana jest z wykonywaniem odpowiednich testów klinicznych. W przypadkach trudnych do rozróżnienia, sięga się do badań dodatkowych takich jak RTG czy USG.

Ważne jest, aby zawsze przebadać pacjenta klinicznie i dodatkowo potwierdzić wynik badaniem obrazowym. Jest to istotne z tego względu, iż same zdjęcia czasami przypisują nadmierną rolę stawowi w generowaniu bólu okolicy barku.

Jakie stosuje się leczenie?

W przypadku podwichnięć (urazy I stopnia) stosuje się leczenie zachowawcze. Zaleca się odpoczynek, przykładanie lodu, przyjmowanie łagodnych środków przeciwbólowych oraz unieruchomienie stawu na jakiś czas. Dalej, stosuje się fizjoterapię w celu zmniejszenia bólu oraz przywrócenia pełnego zakresu ruchu.

W ostrzejszych przypadkach, kiedy funkcja całej kończyny jest upośledzona, stosuje się dodatkowo farmakoterapię, wraz z tzw. ostrzyknięciami do-stawowymi, które mają przynieść pacjentowi zmniejszenie dolegliwości bólowych. Czasami jednak, są one wykonywane nieprawidłowo i nie trafiają w światło stawu. Dlatego też powinno się je wykonywać pod kontrolą USG. Po 2-3 dniach od podania środka, możliwe jest dalsze stosowanie fizjoterapii.

Natomiast w sytuacji dużej niestabilności wykonuje się już zabiegi chirurgiczne, które mają na celu stabilizację obojczyka względem wyrostka barkowego. W bardziej powikłanych przypadkach jest to w zasadzie jedyne rozwiązanie.

Zobacz również objawy tej choroby: Objawy zwichnięcia stawu barkowo-obojczykowego