Złamanie rzepki

Rzepka – czym właściwie jest?

Rzepka stanowi element naszego układu szkieletowego. Jest to płaska, trójkątna kość, która współtworzy staw kolanowy. Rzepka jest najwiekszą trzeszczką ciała. W jej skład wchodzi wierzchołek skierowany ku dołowi, powierzchnia przednia, która zrasta się ze ścięgnem mięśnia czworogłowego, powierzchnia tylna i trzy brzegi.  

Co jej grozi?

Urazy rzepki stanowią popularną chorobę stawu kolanowego, która dotyka zarówno mężczyzn, jak i kobiety. Stanowią około 1% wszystkich urazów szkieletowych u człowieka. Istnieją dwa rodzaje mechanizmów, które mogą doprowadzić do urazu  rzepki – bezpośredni i pośredni.

W pierwszym przypadku  dochodzi do zmiażdżenia kości, oderwania jej odłamów oraz naruszenia chrząstki. Powodem może być uderzenie spowodowane upadkiem. W tym miejscu istnieje mozliwość złamania otwartego, w wyniku którego dochodzi do utraty krwi.

Gdy dochodzi do urazu pośredniego mamy do czynienia z rozerwaniem rzepki a jej elementy zostają pociągane w przeciwnych kierunkach  na skutek napięcia mięśni i więzadeł (jest to tzw. złamanie awulsyjne).

Rzepka może również ulec zwichnięciu. Jest to tzw. złamanie chrzęstno – kostne, które prowadzi do oderwania części powierzchni chrzęstnej wraz z warstwą kości.

Ze względu na miejsce uszkodzenia rzepki  wyróżniamy:

• złamanie poprzeczne, które występuje najczęściej w wyniku urazu pośredniego lub mieszanego 9szczelina złamania znajduje się w połowie rzepki lub w dolnej 1/3,
• złamanie wertykalne ( które występuje stosunkowo rzadko),
• złamanie brzeżne, czyli oderwanie brzegu przyśrodkowego lub bocznego.

Objawy złamania rzepki
 
Objawy uszkodzenia rzepki są podobne do złamań innych kości. Do najczęstszych zaliczamy ostry ból i obrzęk kończyny. Gdy mamy do czynienia ze złamaniem otwartym ma miejsce widoczny ubytek krwi. Uszkodzona rzepka daje o sobie znać zniekształceniem obrysów stawów spowodowanym wysiękiem, powstaje też bolący krwiak. Nie można również wyprostować kolana.

Jak można pomóc?

Osoba, która najprawdopodobniej doznała złamania rzepki powinna czekać na karetkę w pozycji półsiedzacej, z głową i ramionami opartymi o stabilne podłoże. Pod uszkodzoną nogę można podłożyć poduszkę i unieruchomić ją dookoła.

W szpitalu zostanie wykonane zdjęcie rentgenowskie, które potwierdzi rodzaj doznanego urazu. Nie zawsze udaje się to od razu określić. Niektórzy ludzie mają naturalnie podzieloną rzepkę na dwie części połączone chrząstką. Wtedy lekarz może zrobić prześwietlenie kontrolne drugiej nogi, tomografię komputerową, a nawet rezonans magnetyczny.

W złamaniu bez przemieszczenia wystarczy założyć gips, w przypadku złamań z przemeiszczeniem  niezbędna jest już interwencja chirurgiczna.  Leczenie polega na odtworzeniu powierzchni stawowej i aparatu wyprostnego kolana. Czasami, przy takim rodzaju złamania, konieczne jest także częściowe wycięcie rzepki, lub w bardzo rzadkich przypadkach nawet konieczność pierwotnego całkowitego wycięcia rzepki i stworzenia nowej.

Po wyleczeniu uszkodzonej rzepki niezbędna jest rehabilitacja, podczas której wykonuje się  ćwiczenia zwiększające zakres zgięcia w stawie kolanowym. Aby zmobilizować rzepkę do pracy stosuje się ćwiczenia redresyjne, czyli rozciągające.  Aby pobudzić lepsze ukrwienie tkanek i zwiększyc wchłanianie obrzęku stosowane są zbiegi z zakresu fizykoterapii, takie jak magnetronik, laser czy krioterapia.

Autor:

Sylwia Sabala

Zobacz również objawy tej choroby: Objawy złamania rzepki