Osteoporoza kręgów kręgosłupa

Przyczyny osteoporozy

Osteoporoza najczęściej dotyczy kobiet, choć dolegliwości z nią związane coraz częściej dotyczą także mężczyzn. Jest to choroba kości rozwijająca się latami, która wpływa na ich osłabienie i kruchość. Wyróżnia się osteoporozę pierwotną, związaną z naturalnym procesem starzenia się organizmu, a także wtórną, przyspieszoną przez takie czynniki jak zła dieta, nadużywanie alkoholu i papierosów oraz małą aktywnością fizyczną.

Pod wpływem osteoporozy szkielet chorego staje się bardzo osłabiony i może łatwo ulec złamaniu, nawet podczas wykonywania codziennych czynności. Choroba polega na ubytku masy kostnej, który następuje bardzo powoli. Z czasem postępowania choroby, kości stają się coraz bardziej odwapnione, co w znacznym stopniu wpływa na ich łamliwość. Złamania najczęściej występują w nadgarstkach, kości udowej w trzonach kręgów kręgosłupa i żebrach.

Zarówno w przypadku kobiet, jak i mężczyzn podejrzewa się, że główną przyczyną dolegliwości są zmiany hormonalne. Uważa się, że osteoporoza jest dziedziczna - według badań, najczęściej „przejmujemy” chorobę po matce. Dużą rolę może też odgrywać proces budowy kości w dzieciństwie i wcześniej młodości, które mogą być czynnikiem wątłej budowy ciała podatnej na urazy i warunki zewnętrzne.

Jak przebiega choroba?

W pierwszym etapie występują sporadyczne bóle pleców, które zazwyczaj pojawiają się podczas wysiłku fizycznego i po jakimś czasie ustępują. W dalszym przebiegu kręgi ulegają zwyrodnieniom, a korzenie nerwów w zwężających się otworach międzykręgowych są drażnione. Ból jest jeszcze bardziej intensywny, aż w końcu staje się przewlekły. Ponadto, drażnienie nerwów  powoduje bardzo bolesne skurcze mięśni grzbietu. Rozpoznanie osteoporozy w pierwszych etapach rozwoju jest ciężkie, ponieważ ból jest dość niespecyficzny, w związku z czym chorzy często nie są świadomi, że zachorowali na osteoporozę.

W dalszym przebiegu choroby deformacja kręgów powoduje charakterystyczną zmianę sylwetki, tzw. „wdowi garb”. Barki zwisają ku przodowi, łopatki odstają od klatki piersiowej, kręgosłup piersiowy wygina się mocniej do tyłu, w związku z czym plecy zaokrąglają się. Jeśli bóle są nadmiernie nasilone, może to być sygnał pęknięcia trzonu kręgu. Złamania mogą także dotyczyć kręgosłupa i miednicy – wówczas konieczne jest leczenie operacyjne!

Diagnoza i leczenie

Przy rozpoznaniu choroby lekarz określa czynniki ryzyka jej rozwoju oraz występowania w przeszłości złamań kości. Na tej postawie określa zagrożenie złamaniami osteoporotycznymi i jakie zastosować metody leczenia. W celu rozpoznania, stosuje się różne formy badań takie jak tomografię komputerową, badania radiologiczne, laboratoryjne, tzw. kalkulator FRAX, pozwalający obliczyć ryzyko wystąpienia złamań u chorego w ciągu następnych 10 lat, a także densytometria kości techniką DEXA (ocena gęstości mineralnej kości).

Celem leczenia jest eliminacja czynników ryzyka poprzez zapobieganie złamaniom kości i prowadzenia odpowiedniej profilaktyki, opartej na prawidłowej diecie, aktywności fizycznej oraz rezygnacji z wszelkiego rodzaju używek. Powinno się wykonywać dużo ruchu – silne kości zawierają więcej substancji budulcowych i wolniej tracą wapń. Należy wzbogacić codzienną dietę suplementami wapnia i witaminy D, a w codzienne menu powinno się wpisać takie produkty jak mleko, nabiał, ryby, mięso drobiowe oraz soki owocowe. Rezygnacja z używek (papierosy, alkohol) jest jak najbardziej wskazana. Do profilaktyki zalicza się również przyjmowanie medykamentów zapobiegających złamaniom.

W przypadku, gdy już doszło do złamania, najczęściej stosuje się tu leczenie operacyjne, a w dalszym etapie rehabilitację i dalsza minimalizacja czynników ryzyka.

Zobacz również objawy tej choroby: Objawy osteoporozy kręgosłupa