Infekcyjne zapalenie stawów

Najczęstszymi przyczynami infekcyjnego zapalenia stawów są bakterie. Do rzadszych przyczyn można zaliczyć mikobakterie, krętki, grzyby oraz wirusy. Osoby z reumatoidalnym zapaleniem stawów są znacznie bardziej narażone na zapalenie infekcyjne, gdyż występuje u nich osłabienie odporności wynikające z istnienia przewlekłego stanu zapalnego, leczenia steroidami.

Pozostałe czynniki zwiększające ryzyko infekcyjnego zapalenia stawów:

• cukrzyca
• choroba nowotworowa
• schyłkowa niewydolność nerek wymagająca leczenia dializami
• alkoholizm
• niedobory immunologiczne
• niedobór odporności, w tym zakażenie HIV
• choroba nowotworowa
• podeszły wiek (50% chorych powyżej 60 roku życia)
• narkomania.

Zachorowalność wynosi 2 - 5 /100 000, a rokowanie jest dobre,  śmiertelność wynosi od 5% do 15%.

Infekcyjne zapalenie stawów możemy podzielić na ostre i przewlekłe. Ostre przeważnie dotyczą jednego stawu i mają podłoże bakteryjne. Natomiast zapalenie przewlekłe zajmuje kilka stawów i  częściej ma etiologię gruźliczą lub grzybiczą.

Rodzaje infekcyjnego zapalenia stawów:

1. Grzybicze zapalenie stawów - rzadszy rodzaj zapalenia stawów, zakażenia obejmuje pojedynczy staw, przeważnie kolanowy, biodrowy lub barkowy. Do zakażenia dochodzi w wyniku zabiegów operacyjnych lub wstrzyknięć dostawowych. Bardziej podatni są chorzy na cukrzycę.

2. Wirusowe zapalenie stawów - wywołane przez zakażenie w przebiegu ogólnej infekcji lub przez wywołanie reakcji immunologicznej. Objawy stawowe mogą wywoływać wirusy różyczki, nagminnego zapalenia przyusznic, enterowirusy.

3. Rzeżączkowe zapalenie stawów - jest przyczyną około 70% infekcyjnych zapaleń u osób do 40 roku życia, występuje ono częściej u kobiet. Wywołuje gorączkę, dreszcze, wysypkę i bóle stawowe. Leczenie antybiotykami, najpierw dożylne, a następnie doustnie powoduje najczęściej szybkie ustąpienie choroby.

4. Krętkowe zapalenie stawów - przyczyną jest zakażenie krętkiem w wyniku ukąszenia przez kleszcza. Bóle stawów pojawiają się po kilku dniach lub tygodniach od momentu zakażenia. Około 50% osób nieleczonych cierpi na nawracające dolegliwości jednego lub kilku stawów.

5. Mikobakteryjne zapalenie stawów - gruźlica stawowa stanowi 1% wszystkich przypadków gruźlicy. Obrzęk i ból, rozwijające się przez lata, występują tylko u 50% chorych. Leczenie jest identyczne jak leczenie gruźlicy płuc. Zapalenie może być również spowodowane atypowymi prątkami, np. w wyniku urazu lub bezpośredniego zakażenia.

Ze względu na zwykle dość gwałtowny proces zapalny należy szybko przeprowadzić diagnostykę i rozpoznanie. Podstawowym badaniem u pacjenta, który zgłasza dolegliwości sugerujące infekcyjne zapalenie stawu lub stawów, jest nakłucie stawu i pobranie płynu. Należy wykonać posiew, którego wynik w 90% jest dodatni. W przypadku zapalenia płyn stawowy prawie zawsze jest mętny lub krwisty.

W celu zdiagnozowania tego schorzenia stosuje się również  ultrasonografię (głównie do badania stawów kolanowych, skokowych, biodrowych) oraz tomografię komputerową i rezonans magnetyczny (do badania stawów kręgosłupa).

Jako pierwszy etap leczenia wykonuje się drenaż stawu oraz poddanie pacjenta antybiotykoterapii. W zależności od rodzaju bakterii wywołującej zapalenie, leczenie trwa od 2 do minimum 4 tygodni. Usuwa się zakażony płyn stawowy i obumarłe części tkanek.

Powikłania nieleczonego infekcyjnego zapalenia stawów:

• uszkodzenia chrząstki
• poinfekcyjna choroba zwyrodnieniowa
• niestabilność stawu lub jego zniekształcenie.

Zobacz również objawy tej choroby: Objawy infekcyjnego zapalenia stawów